Altınçiçeği, ölümsüzçiçek, solmazçiçek olarak da adlandırılan bu bitkiye, isminden de anlaşılacağı gibi, bozulmadan uzun süre saklanabildiği için bu isim verilmiştir. Latince adı “Helichrysum arenarium”, olan ölmezçiçek’in drog olarak kullanılan bölümü tamamen açılmadan toplanan kurutulmuş çiçekleridir. Ülkemizde ımmortelle (H.italicum) ismi ile daha çok tanınmakta, tıbbi olarak ve kozmetikte kullanılmaktadır. Kuru çiçekleri tıbbi olarak kullanılırken, uçucu yağı da kozmetik olarak kullanılmaktadır.
Süs bitkisi olarak da uzun süre rengini de muhafaza ederek rengi solmadan kaldığı için geniş bir kullanım alanı bulmaktadır.
Doğal boyamacılıkta özellikle Doğu Anadolu’da yetişen değişik bir türünün kullanıldığını biliyoruz.
Hatay ilimizde yetişen diğer bir tipi ise kırmızı ölmezçiçek çay olarak kullanılmaktadır. Kalp rahatsızlıkları, bazı kanser türleri, inme karşısında koruyucu etkisi olduğu bildirilmektedir. Uçucu yağı antiviral, antifungal, antimikrobiyal ve antieflamatuar özellikler göstermektedir.
Uçucu yağ oranı % 0,05 gibi az bir miktardadır. Ancak değerli bir üründür. Kozmetikte bir takım başka yağlarla karıştırılarak kullanılmaktadır.
Ülkemizde çeşitli alt türleri doğal olarak bulunmaktadır. Son yıllarda birkaç ilimizde kültüre alınmış ve üretimi de yapılmaktadır. Ancak yeterli miktarda üretimi yapılabildiği söylenemez. Genellikle “Helchrysum italicum” ve “Helichrysum Sanguineum” alt türlerinin tarımı yapılmaktadır. Birkaç alt türün daha tarımı yapıldığını son yıllarda duymaktayız. Ancak “Alman E komisyonu” tarafından “Helichrysum arenarium” türü tıbbi drog olarak kabul edilmektedir. Bu arada bazen Almanya’ya atıf yaparak bilgi vermekteyim. Zira bitkisel droglar konusunda Alman ekolü, Alman Eczacıları Birliği dünya da etkindir. Bu konuda çok çeşitli çalışmaları olup, AB ülkelerinde bitkileri ve bitki kombinasyonların güvenliğini, bunlardan çok çeşitli ilaçlar hazırlanmasına aracılık etmektedirler. Yukarıda sözünü ettiğim Alman E komisyonu; 1978 yılında Alman hükümeti tarafından kurulmuş ve bu konuda çalışan uzmanlardan oluşan bir komisyondur. Görevi Almanya’da o yıllarda satılan 300’e yakın bitkisel ilacın güvenliğini ve etkinliğini değerlendirmektir. Ancak bu 300 rakamı giderek artmış neredeyse iki katına çıkmıştır. Komisyon ayrıca bitki ve bitkisel ilaçların kullanımları, yan etkileri, doz ve diğer ilaçlarla etkileşmelerini kısaca tüm terapötik bilgileri içeren resmi monograflar yayımlamıştır. Bu monograflar bu gün tüm hekimler, eczacılar ve diğer sağlık uzmanlarınca takip edilebilmektedir.
(http:// buecher.heilpflanzen-welt.de/BGA-commission-E-monographs) linkinden bunlara ulaşılabilir. Bu monograflar (kısaca o bitki konusunda standartlar) yaklaşık 320 civar tek bitki, 80 kadar da bitkisel karışım için hazırlanmıştır.
Tekrar ölmezçiçeğe dönecek olursak yine sözünü ettiğim “Alman E komisyonu” tarafından sadece hazımsızlık şikayetlerindeki kullanımına onay vermektedir. Yetişkinler için doz 3 g. drog (kurutulmuş çiçek) şeklindedir.
Bizde ise biliyorsunuz bitkilerden elde edilen ürünler çayı, uçucu yağı, extresi kısacası o bitki, hemen hemen her işe yarar. Birçok bitkiye birçok o bitkide olmayan özellik atfedilerek satılmaya çalışılmaktadır. İşte tam da burada düzenleyici otoriteden yani devletin bu konudaki yetkili kurumlarından Alman E komisyonu monografları gibi, uyulması gereken kuralları koyması beklenir. Yoksa birçok ürün aslında kendisine olmayan etkileri öne çıkartılarak, ilaç değildir-etiketi ile piyasaya verilir, yetkisi olmayanlarca üretilir. ( Biliyor musunuz ki fitoterapi dediğimiz bitki ile tedavi olarak kısaca ifade edilebilen, bu konuda eğitim alan tek uzman eczacı iken bu ilaçların üretiminde eczacı ilgili otoriterlerce yetkisiz kılınmıştır. Varın nedenini siz çözün) Bu konuda yetkisi olmayanlarca da satışa sunulur. Sonuçta bir bitkisel ürün çöplüğü oluşur. Bu gün maalesef ülkemizde böylesi bir yolda hızla ilerlemektedir.
Kınık TDİOSB’mizde yetiştirilen ve standardize edilen tıbbi aromatik bitkilerden bilimsel kurallara uygun ilaç kalitesinde bitkisel preperatlar üreten katılımcılar da olacaktır. Doğru bitkiden, doğru yöntemlerle, standartlara uyan ilaçlar da üretilecektir.
Enver OLGUNSOY